Okuma güçlüğü çekenlerde bu zorluğunun üstesinden gelebilmek, bütüncül bir yaklaşım
gerektirir. Okuma eylemi göz korkutucu ve zihinsel olarak yorucu olabileceğinden, bu
okuyucular genellikle birkaç sayfadan sonra kendilerini ilgisiz ve yorgun hissederler .
Amacımız onların sadece dayanıklılıklarını artırmak değil, aynı zamanda okumaya karşı
olumlu tutum geliştirip severek okuyan okuyucular olmalarına katkı sağlamak olmalıdır. Bunu
başarmak için okumayı daha kolay ve keyifli hale getirecek stratejiler kullanmamız gerekir. Bu
yazıda öğrencilerin zorlukları aşmalarına ve okuma zevkini keşfetmelerine yardımcı olacak
yenilikçi ve etkili teknikleri anlatmaya çalışıyor olacağım.
Akıcı Okuma Becerisi Nedir?
Akıcı okuma , okuyucunun dikkati dağılmadan veya ilgisini kaybetmeden uzun süre
odaklanma ve okuma becerisini ifade eder. Bu, bireylerin daha uzun okuma süreleri
boyunca konsantrasyonunu ve anlama becerisini korumasını sağlayan bir beceridir.
Okuma akıcılığını geliştirmek, akademik başarı ve daha uzun süreli nitelikli okuyucu
olabilmek için önemlidir. Akıcı okuma yı geliştirmek, genellikle okuma için harcanan
zamanın kademeli olarak arttırılmasını, elverişli bir okuma ortamı yaratılmasını ve ilgi
çekici materyallerin seçilmesini içerir. Okuma akıcılığı geliştikçe, daha karmaşık ve uzun
metinleri anlama ve özümseme paralelinde öğrenme yeteneği de artar.
Neden Bazı Öğrenciler Zayıf Okuma Becerisi ile Mücadele
Ediyor?
Çoğu zaman, okuma akıcılığının gelişmemesindeki zorluklar altta yatan bilişsel
zorluklarla bağlantılıdır. Örneğin, eğer okuyucular kelimeleri çözümlemek için aşırı çaba
gösterirlerse, metni anlama konusundaki zihinsel kapasiteleri önemli ölçüde azalabilir.
Benzer şekilde, kelimeleri etkili bir şekilde çözebilseler bile, takip etme, görselleştirme
becerileri veya çalışma belleği gibi diğer bilişsel alanlardaki eksiklikler, okuduklarını
anlama becerilerini zorlaştırabilir.
Peki okumanın akıcılaşmasını engelleyebilecek yaygın olarak aksayan bilişsel alanlar
nelerdir?
Zayıf Görsel İşleme Becerileri: Görsel bilgiyi yorumlama ve anlamlandırmadaki
zorluklar, okumayı hale getirebilir.
Zayıf İşitsel İşleme Becerileri: Konuşma dilini işleme ve anlamadaki zorluklar,
okuduğunu anlamada zorluklara dönüşebilir.
Yetersiz Çalışma Belleği: Bilgiyi tutma ve işleme konusundaki sınırlı kapasite, okuma
materyalini anlama ve bütünleştirme yeteneğini etkileyebilir.
Okuma Akıcılığını Artıracak Stratejiler
Çocuklarda okuma akıcılığını geliştirmek, öğretmen ve ebeveynler arasında ki ortak bir
çabanın ürünü olabilir.
Bilişsel Alanları Güçlendirin: Çocuğun görsel ve işitsel işlemleme, çalışma belleği, dikkat
ve kod çözme becerileri gibi zayıf olabileceği alanları desteklemek için bilişsel oyunlar ve
etkinlikler kullanın. Bu becerileri daha otomatik hale getirmek, okumanın zihinsel yükünü
azaltabilir
Yapılandırılmış Okuma Programları: Çoklu duyulara hitap eden , adım adım planlanmış
bir yaklaşım kullanın , fonemik farkındalığı, hecelemeyi ve kelime morfolojisini vurgulayan
okuma müdahale programları oluşturun.
Dikkati Sürdürme Sorunları: Odaklanmayı sürdürmekte zorluk, okumanın akışını
bozabilir ve anlamayı azaltabilir.
Hareketsiz Oturma Sorunu: Fiziksel huzursuzluk, okuma için gereken zihinsel
odaklanmayı bozabilir.
Yetersiz Kod Çözme Becerileri: Kod çözme ile uğraşmak okumayı yavaşlatabilir ve
yorucu hale getirebilir.
Zihinde Görselleştirme Becerilerinin Olmaması : Metinden zihinsel görüntüler
oluşturmadaki zorluk, materyalin anlaşılmasını ve katılımı azaltabilir.
Bir Okuma Köşesi Tasarlayın: Rahat yastıklar, doldurulmuş hayvanlar ve yumuşak
aydınlatmayla donatılmış, rahat ve ilgi çekici bir okuma alanı tasarlayın. Bu, okuma
deneyiminin keyifli ve güvenli olmasına yardımcı olur.
Yankı Okuma: Bu, öğretmenin veya ebeveynin bir cümleyi okumasını ve ardından
çocuğun aynı cümleyi okumasını içerir. Dinleme becerilerini ve kelime tanımayı
geliştirmenin eğlenceli bir yoludur.
Sırayla Okuma: Değişen okuma rolleri , çocuğa kod çözmeye ara vererek dinleme ve
görselleştirmeye odaklanma becerisini deneyimleme fırsatı sağlar.
Okumayı Oyunlaştırın: Okuma hedeflerini oyunlara dahil edin. Örneğin, okunan her
sayfanın parkurun bir bölümünü temsil ettiği bir yarışı oyunu oluşturun. Bu, okumayı
daha ilgi çekici ve eğlenceli hale getirir.
Görsel İzleme Becerilerini Geliştirin: Görsel izleme becerilerini geliştirmek, metin
boyunca daha yumuşak ve daha verimli göz hareketlerine olanak tanıyarak, gerginlik
ve yorgunluğu azaltacak dolayısıyla genel okuma konforunu ve akıcılığı artıracaktır.
Sesli Kitaplardan Yararlanın: Kelime tanıma ve görselleştirmeyi desteklemek için
sesli kitapların kullanımını teşvik edin.
Kitap Seçimini Kişiselleştirin: Öğrencilerin ilgi alanlarına göre kitap seçmelerine
yardımcı olun. İlgi alanlarını anlamak ve çeşitli seçenekler sunmak için görüşmeler
yapın.
Çabayı Ödüllendirin: Olumsuz davranışlara odaklanmak yerine okumaya gösterilen
çabayı takdir edin ve ödüllendirin.
Olumlu Geribildirim: Okumadaki en küçük başarıları bile her zaman övgü ile ifade
edin ve olumlu pekiştirme sağlayın.
Kendi Performansını kaydetme ve izlemeyi teşvik edin:Belirli aralıklarla alınan
okuma kayıtlarını dinleterek okuma akıcılığındaki somut gelişimi gözlemlemelerini
sağlayın.
HAVVA AYDIN
Özel Eğt.Uzm.Öğrt